ZONNEPANELEN VOOR PARTICULIEREN

Het valt op zijn zachtst gezegd op dat er op Tenerife heel weinig zonnepanelen op de daken van woonhuizen en dito appartementen liggen. Je zou haast denken dat er duistere krachten aan het werk zijn om de fotovoltaïsche energie te verbannen. Een eiland met minimum 300 dagen zonneschijn zou moeten stralen onder de ‘glimmer’ van deze groene energie-opwekkers. Maar ze zijn amper aanwezig, en wat hier aan de hand is kunnen we best uitleggen als we er de geschiedenis en de wetgeving ter zake even bij nemen.

We beginnen in 2011 op het moment dat de conservatieve Spaanse regering onder leiding van premier Rajoy door bezuinigingen de geldkraan dichtdraait van de subsidies die toegekend werden voor het plaatsen van zonnepanelen, ook voor particulieren.
Vanaf dat moment is het niet meer aantrekkelijk om een investering te doen, temeer omdat er in Spanje geen stroom mag toegevoegd worden aan het elektriciteitsnet en dat er enkel voor eigen gebruik elektriciteit opgewekt kan worden.
Het financieel voordeel voor veel particulieren verdwijnt. De wet is streng en gecompliceerd, en wie zich daaraan niet kan houden wordt een torenhoge boete onder de neus gestopt.

In 2013 gaat de overheid een stapje verder en stelt een belastingsysteem op voor elk zonnepaneel dat gebruikt wordt om particuliere woningen van stroom te voorzien. Weg, het extra financieel voordeel van een investering die rendabel werd geacht.
Doordat de elektriciteitsprijs van de openbare aanbieders, waarin ook de verschillende (deel)regeringen participeren, laag gehouden wordt is het investeringsbedrag plotseling niet meer zo rendabel. Zeg nu zelf, waarom zwaar investeren als je de stroom goedkoop aangeleverd krijgt.

Door de nieuwe energiewet Impuesto al sol moet je vanaf 2014 extra betalen als je panelen op je dak gaat leggen. Elk kilowattuur dat je eigen installatie produceert wordt nu belast. De gedachtegang daarachter is dat officiële energieleveranciers minder inkomsten genereren en dat het tekort daardoor moet aangevuld worden. Deze onlogische en unieke hersenkronkel van de Spaanse overheid en de beslissing die daarop volgt wordt enkel in Spanje toegepast en wordt Europees niet gevolgd. Nergens.
De overheid vindt zelfs een gemotiveerde slogan uit om de beslissing daaromtrent te staven. Ze benoemt de actie met ‘Solidaridad con otros consumidores’ en vraagt dus een beetje solidariteit met andere gebruikers.

Om mijn bewering te staven neem ik het Real Decreto 900/2015, dd. 9 oktober erbij die de voorwaarden en de technische en economische modaliteiten beschrijft voor het produceren van elektrische energie voor eigen gebruik.
Vierenveertig pagina’s wettekst. Verklaringen, directieven, aanpassingen van vroeger verschenen wetten, verwijzingen, toepassingsgebieden, definities, restricties en nog veel meer.
Je wilt het echt niet lezen.

Ik onthou vooral dat de installatie van zonnepanelen met dit decreet complexer werd gemaakt en dat er meer regeltjes en voorwaarden worden opgesomd waaraan de particulier zich moet vastpinnen. Neem daarbij de administratieve mallemolen en het hek is helemaal van de dam. Spanjolen houden er niet van om deze kronkelende en onbegrijpelijke wetteksten te interpreteren en/of toe te passen. De weg naar een realisatie van een zonnedak wordt daardoor veel te lang.
Wat ik ook onthou zijn de strafmaatregelen voor diegenen zich niet aan de wet houden. Boetes tussen 6.000 en 60 miljoen euro. Onwaarschijnlijk.

Het grote probleem volgens mijn nederige bedenking is dat de officiële energiebedrijven overal in Spanje verweven zijn met de politieke instellingen. Endesa, Gas Natural, Repsol en Iberdrola zijn zo machtig dat ze de politieke touwtjes zelf dirigeren. Dat blijkt uit het feit dat veel politiekers, vooral uit de Partido Popular (PP) en de Partido Socialista Obrero Español (PSOE), er goedbetaalde baantjes op nahouden bij de diverse grote energieleveranciers. Kassa, kassa …

Als we de decretale omschrijvingen laten voor wat ze zijn en we schudden zelf een bewijsstuk uit onze hoge hoed zal de geëerde lezer het beter, en ook sneller begrijpen.
We maken zelf een rekensommetje en kijken naar de prijs van de investering, de garantie die je krijgt op de geïnstalleerde delen en wat het eigenlijke rendement is op lange termijn.
We gaan er ook van uit dat je reststroom niet op het net kan leveren en dat je daarvoor dus ook niet betaald krijgt, zoals in Vlaanderen en Nederland wel het geval is.

Ik neem er mijn elektriciteitsfactuur van Endesa bij en constateer dat ik als modaal gebruiker – zonder zonnepanelen op mijn dak – een totaal verbruik heb op jaarbasis van 1.200 kWh en daardoor kost mijn gemiddeld verbruik amper € 1,25 per dag, inclusief kosten, IGIC en extra’s. 

We nemen aan dat 11 zonnepanelen plaatsen ons 3 kilowatt aan stroom opbrengt en dat we daarmee genoeg energie kunnen genereren om onze huishoudelijke stroomvreters voeding te geven.
De aankoop en de plaatsing wordt geraamd op € 9.000. Je krijgt meteen de garantie dat de opbrengst na 25 jaar nog altijd 80% bedraagt. Enfin, dat zullen we dan wel zien.
Aan de omvormer die je moet plaatsen kleeft een prijskaartje van 4.000 euro en dit apparaat moet om de 10 à 12 jaar vervangen worden. Op de bekabeling en de draagstructuren kan ik geen prijs plakken. Daardoor zal het factuurbedrag hoger zijn dan de kosten hierna berekend.

We rekenen gemakkelijkheidshalve op een termijn van 25 jaar. De kostprijs om het geheel te realiseren bedraagt 9.000 + (2 x 4.000) gedeeld door 25 = 680 euro per jaar = 56,6 euro per maand of € 1,86 per dag.
Hou er rekening mee dat je hier geen subsidies krijgt, dat reststroom niet kan ingeleverd worden tegen betaling en dat de belastbare waarde die je aan de overheid moet betalen niet bij deze dagprijs is inbegrepen.
Er zijn wel meer mensen die deze eenvoudige berekening hebben gemaakt en dat is hoogstwaarschijnlijk de hoofdreden waarom er zo weinig zonnepanelen de Tenerfiaanse daken sieren. 

Begin 2017 zijn de EU-politiekers plotseling wakker geschoten van het beleid dat Spanje voert en hebben een brief verstuurd naar de de Spaanse overheid. Daarin wordt een verklaring geëist waarom er extra belasting wordt geheven op een ecologisch verantwoorde manier om energie op te wekken. Volgens de Europese Commissie is de Spaanse wet in strijd met de Europese richtlijnen.

We horen er nog over… wedden? Ik investeer in een zonneboiler. Goedkoper, ecologisch verantwoord en meer rendement, en dat zal mijn energiefactuur nog meer doen zakken. Goed hé?