Wie op Tenerife is, en vooral wie zich op de westkant van het eiland bevindt, zal wel de aardebruine substantie hebben opgemerkt. Niet zo’n fraai zicht als je gewoon bent om naar een heldere blauwgroene oceaan te staren.
Deze smurrie duikt ook op aan de stranden alwaar het zwemwater een onsmakelijk uitzicht krijgt en niet zeer uitnodigend werkt om een verfrissende duik te gaan nemen.
Door de aanwezigheid van abnormaal vies ‘dinges’ op het water wordt de roddelmolen aangezwengeld en worden de sociale mediakanalen gevoed met onwaarheden.
Een van de imaginaire redenen is dat er illegaal afvalwater geloosd wordt in de oceaan. Het toiletwater zou de kleur weergeven van het menselijk overschot die wij dagelijks dumpen. Als 6 miljoen toeristen per jaar plus 900.000 inwoners meermaals per dag aan de ‘flosh’ trekken zouden we hier pootjebaden en zwemmen in een drollenzee. Wat een lachertje.
Reeds jaren is er op Tenerife een afvalwaterhuishouding die alle gebruikte water naar één van de twintig zuiveringsstations stuurt waar het eerst mechanisch en daarna chemisch gereinigd wordt vooraleer het in de oceaan wordt geloosd. Netjes gezuiverd, dus … Jouw en mijn residu worden opgevangen, gereinigd, en het gezuiverde restant wordt teruggeven aan de natuur.
Maar niet alle afvalwater heeft de eer deze bewerkingen te mogen ondergaan. Enkele miljoenen liters vuil water ontsnappen dagelijks aan deze reinigingsbeurt. Geen toiletwater, voor alle duidelijkheid, maar wel gebruikt water uit het bad, douche en keuken.
Het is zo erg dat de overheid in een versneld tempo maatregelen neemt om ook dat laatste restantje afvalwater een omweg te laten maken naar een zuiveringsstation om het te bewerken vooraleer het terug naar de oceaan te sturen.
De bruinachtige kleur is een doorn in het oog van de toeristen, die liever wegblijven van de stranden en het strandwater, want zeg zelf: een bruine schuimende smurrie op een plaats waar waterplezier wordt gemaakt is niet appetijtelijk.
Temeer omdat er op sociale media onmiddellijk gewag wordt gemaakt van illegale lozingen die via ingebeelde rioolbuizen het afvalwater massaal in zee storten. Op zijn minst sterk overdreven.
Dit is dus niet de oorzaak van de bruine smurrie.
De overheid neemt dagelijks op diverse locaties stalen van zwem- en strandwater om deze te analyseren en naargelang het resultaat van de metingen wordt er wel eens een zwemverbod uitgevaardigd. De ene keer is E-colibacterie er verantwoordelijk voor, een andere keer vormen de micro-algen een bedreiging. Maar over de bruine smurrie die reeds dagenlang aan de oppervlakte drijft wordt niets gezegd. Het wordt dus gissen waar dat vandaan komt.
Wat we wel weten is dat de overheid er alles aan doet om tegen 2018 te voldoen aan de Europese eisen. Maar ook dat zegt niets over de bruine viezigheid …!
De burgemeester van Arico, Elena Fumero, zegt dat het stof dat vanaf de Westelijke Sahara is overgewaaid en de calimalucht, die rijk is aan fijne metaaldeeltjes, samen met de hoge temperaturen hebben gezorgd voor de aanvoer van de perfecte cocktail. Wanneer de wind daarna gaat liggen vormt de stoflaag op het wateroppervlak de ideale broeiplaats voor de ontwikkeling van micro-algen.
Om het allemaal te weten te komen hebben we ons oor te luisteren gelegd bij Francisco Rodriguez Hernandez, onderzoeker bij het Instituto Español de Oceanografía, het Spaanse onderzoeksorgaan voor alles wat met zeeën en oceanen te maken heeft. Samen met zijn collega Rancel Nereida, bioloog, ecologist en fysioloog aan de universiteit van La Laguna, hebben zij monsters genomen en na microscopisch onderzoek kwamen zij tot de vaststelling dat het hier gaat om micro-algen met de naam ‘Trichodesmium erythraeum’. Dit type micro-algen gedijt uitstekend in zeewater met een temperatuur van om en bij de 22 °C.
Na de calima, wanneer het stof rondom onze hoofden is verdwenen, wanneer de wind is gaan liggen en wanneer de zon volop schijnt, bestaat de mogelijkheid dat het Trichodesmium gaat bloeien. De roodbruine cyanobacteriën, die een stam zijn binnen deze algenfamilie, zijn verantwoordelijk voor de kleur en de schuimvorming.
De optimale groeiomstandigheden zijn: een temperatuur tussen de 20 °C en 30 °C, weinig wind, een rustige stroming en eutroof water: water dat rijk is aan voedingstoffen zoals stikstof en fosfor.
Op het einde van de bloeiperiode sterven de cyanobacteriën af en kleurt het water aardbruin omdat het rode pigment wordt afgevoerd en in de oceaan verdwijnt.
De bruinachtige slierten worden naar open zee getransporteerd of naar de strandwateren geblazen, afhankelijk van de richting van de wind.
De bruine smurrie is niet irriterend of toxisch en is geen gevaar voor de volksgezondheid. Het ziet er enkel niet naar.
Pootje baden mag, zwemmen ook … je mag er enkel niet van drinken.
