Tropische stormen worden met de regelmaat van een meteorologische klok geboren en ontwikkelen zich uiterst snel boven de Atlantische Oceaan. Ze reizen heen en weer en komen soms verraderlijk om de hoek kijken. Komen deze tropische monsters ook naar Tenerife? Neen, de Canarische Archipel ligt in een uithoek waar hurricanes niet direct naar toe trekken. Of toch …?
Boven de Atlantische Oceaan trekken gedurende de herfstmaanden druksystemen over het warme zeewater. Het beste gedijen deze systemen bij een zeewatertemperatuur van 27 graden of hoger. Vaak worden ze al boven het centrale deel van Afrika in een prille stadium gevormd als een cluster van goed ontwikkelde en georganiseerde regen- en onweersbuien. Zodra een duidelijke circulatie zichtbaar is (draaiend in tegenwijzerzin) is het eerste stadium in het leven van een tropische orkaan gevormd: de tropische depressie. Echt veel wind is er dan nog niet. Hooguit windkracht 6 à 7 boven zee en wat flinke windvlagen tijdens de soms fikse buien die kunnen vallen in landen als Ivoorkust, Liberia en Sierra Leone.
Van daaruit trekt de depressie met een bovenstroming de oceaan op, vaak ten zuiden van de Kaapverdische eilanden, naar het westnoordwesten. Onderweg neemt de luchtmassa heel veel vocht en warmte op en neemt de kracht, die ontstaat door de draaiing van de aarde, toe. Deze corioliskracht bepaalt grotendeels de circulatie van de luchtmassa’s om alle drukgebieden. Dit is de reden waarom er geen tropische depressies, stormen en orkanen vlakbij de evenaar gevormd kunnen worden.
Gaandeweg ontwikkelt de depressie zich verder en dat kun je ook op satellietbeelden goed volgen. Er ontstaat een steeds duidelijk wordende krul in het wolkenpatroon. Wanneer de windsnelheid toegenomen is tot windkracht 8 en hoger (34 knopen en hoger of meer dan 63 km per uur), is de status van tropische storm bereikt. Op datzelfde moment krijgt de storm een jongens- of meisjesnaam uit een vooraf samengestelde lijst. Deze lijst wordt na 6 jaar weer opnieuw gebruikt tenzij een aantal van deze stormen of orkanen geschiedenis heeft gemaakt.
Een tropische orkaan wordt ingedeeld volgens een categorie uit de zogenaamde Saffir-Simpson schaal die 5 categorieën kent, 1 is de laagste en 5 is de hoogste intensiteit.
Hoge windsnelheden, matige tot zware regenval typeren de sterke tropisch orkanen maar ook de zogenaamde ‘storm surge’, de opzet van het water dat door de wind en de lage luchtdruk gevormd wordt en uiteindelijk tot hoge golven kan leiden (4 tot 6 meter) die in combinatie met een gelijktijdige astronomische vloed tot zeer hoge golven van meer dan 8 meter kunnen aanzwellen.
De hoogste windsnelheden komen net rond het oog van de orkaan voor aan de benedenwindse zijde vanuit de trekrichting gezien, dat is vaak aan de noord- tot noordwestzijde.
Bij het naderen van een orkaan neemt de hoge sluierbewolking toe tot een egale melkwitachtige lucht die een paar uur later overgaat in een grauwgrijs waaruit de eerste regen valt. Dichterbij het oog neemt de wind fors toe maar ook de neerslagintensiteit en dit kan zelfs zeer buiig van aard zijn. In 24 uur tijd kan er 100 tot soms meer dan 300 mm regen vallen (10 tot 30 emmers water op elke m²!). Wilma haalde in 2005 het record van 900 hPa (hectopascal).
Ik heb het even nagekeken in de grote database van NHC, het National Hurricane Center die alle tropische systemen ter wereld volgt.
Het is sinds 1970 twee keer gebeurd dat er een tropische storm bij de Canarische Eilanden in de buurt kwam. De heftigste was Delta die tussen 22 en 30 november 2005 een spoor van ravage over het eiland trok.
In 2010 trok Otto langs op 17 en 18 oktober maar deze was bijna uitgeraasd en trok ten noorden voorbij om helemaal dood te gaan ten westen van Marokko.
Niets om je zorgen over te maken, die tropische stormen. Tenzij ze in onze achtertuin passeren.
