Een fantastische locatie, een streling voor het fotografisch oog, een ruïne die het geheugen verdooft en de gedachten op hol doet slaan. La Casa de Gordejuela is een typisch voorbeeld van archeologische verloedering en van historisch verraad. Het rijke culturele erfgoed staat te verkommeren.
In de volksmond wordt het indrukwekkende, vijf verdiepingen hoge gebouw ook het Casa del Agua genoemd. Het pompstation in Los Realejos struint tegen een rotsachtige bergwand, het voelt alsof het tussen de lucht en het water zweeft. Fors doch fragiel, heeft het ooit de eerste stoommachine op Tenerife in huis gehad. Na 110 jaar is het bijna opgehouden om te bestaan. Het einde is nabij, de geschiedenis verdrinkt.
Bergwater
Don José Galván Balaguer was de architect van de waterhuishouding die in het gebouw werd voorzien. Hij begon de werken in 1903 en moest ervoor zorgen dat de bananenteelt in de regio voorzien werd van irrigatiewater. Hij was de ontwerper van een uiterst complex gebouw die ook nog eens op een gevaarlijke afgrond werd gebouwd.
Aan de monding van de Barranco de Palo Blanco staat het vervallen gebouw dat ooit het bergwater in de glooiing opving en transporteerde naar een buffer op twee kilometer afstand.
Op een gravure van J. J. Williams kunnen we zien dat grote hoeveelheden water uit het bergland de weg naar zee vond via deze bergglooiing. Het water gebruiken om energie te produceren en deze energie aanwenden om het water terug naar boven te stuwen is basisgedachte van deze onderneming.
In 1898 begon het bedrijf Hamilton & Co. op Tenerife een exploitatiebedrijf en vier jaar later begint men aan de bouw van het waterpompstation, die een jaar later operationeel zal zijn. Daardoor is het mogelijk om dagelijks tot 4.800 kubieke meter water te verpompen.
Het doel was om het opgevangen water terug omhoog te brengen, vandaar dat je in de Spaanse literatuur ook nog iets leest over El elevador de aguas , de waterlift van Gordejuela. Krachtige pompen moesten zorgen voor dat verticaal transport van water die naar beneden liep: een hele opgave.
Hamilton & C°
De locatie wordt ook geassocieerd met en misschien wel gedomineerd door de naam Hamilton omdat deze geëmigreerde Engelse familie haar stempel heeft gedrukt in de handel en economie vanaf het begin 19de eeuw. De eerste Hamilton op het eiland, Lewis Gellie startte in 1816, samen met Gilbert Stuart Bruce een aantal bedrijfjes onder de naam Bruce, Hamilton & Co. Wijn, cochenille-kleurstof, kolen en export waren de sectoren waarin zij actief waren. In 1837, de tijd dat Santa Cruz zich als belangrijkste haven begint te profileren, worden hij en zijn vennoot scheepsagenten bij het prestigieuze Lloyds.
Later richt hij ook zijn aandacht op teelten als tomaten, bananen en aardappelen om deze als exportproduct via zijn eigen rederij naar Europa te vervoeren. Hij werd een belangrijk en invloedrijk aristocraat en heeft zich in veel projecten gemanifesteerd. Indien je het Spaans beheerst kun je de levensbeschrijving van Lewis Gellie Hamilton en zijn nazaten lezen in het boek La Casa Hamilton, Una empresa Britanica en Canarias 1837 – 1987, geschreven door Agustín Guimerá Ravina.
Technisch hoogstandje
In de hoedanigheid van eigenaar van een aantal fincas in de regio rond Los Realejos was hij ook de opdrachtgever van de bouw van het ‘waterhuis’. Er kwam een stoommachine als krachtcentrale om massale hoeveelheden water 80 meter omhoog en 2 kilometer ver te stuwen. Het gebouw staat 50 meter boven zeeniveau. Historicus Miguel Gomez zegt dat de investering van Hamilton om deze infrastructuur te bouwen een van de belangrijkste was van die tijd, aangezien er miljoenen peseta’s werden uitgegeven om deze unieke structuur op de Canarische Eilanden te realiseren. Een technisch hoogstandje en vooral een uitdaging omdat er hier elektriciteit of fossiele brandstoffen worden gebruikt om het water te transporteren. Ondanks het feit dat het water drinkbaar was werd het enkel gebruikt voor irrigatie.
Geen waterleiding
Het idee om het water als drinkwater te transporteren naar de hoofdstad werd afgevoerd omdat de hoge kosten voor de aanleg van een waterleidingnet over aquaducten te duur zou zijn. Met de komst van olie en elektriciteit werd het station gesloten.
Vanaf de Mirador de San Pedro en vanaf een aantal locaties in het landschap van het beschermd natuurgebied Rambla de Castro, kun je de industriële ruïnes van deze Elevador de Aguas de Gordejuela zien liggen. Er loopt een wandelpad met startplaats op de Mirador de San Pedro in Los Realejos.
Geïnteresseerd in Tenerife? Word dan lid van de grootste Tenerife-familie!
Abonneer u op onze nieuwsbrief en blijf steeds op de hoogte van het nieuws op Tenerife.
Vul hieronder uw voornaam en een geldig e-mailadres in. Klik op Abonneren.
