Geologen en vulkanologen houden al geruime tijd de grootste van alle Europese vulkanen nauwkeurig in de gaten. Er is vulkanische activiteit aanwezig op en rond de Canarische Eilanden en er ontsnappen sinds mensenheugenis sulfaatdampen uit de Teide. Er wordt dagelijks seismische activiteit waargenomen in de wijde onderaardse en onderzeese omgeving. Het rommelt overal diep onder de grond en de seismologische dienst die zich bezighoudt met de geofysica op het eiland detecteert de locaties, de hevigheid en de frequenties van de bodemactiviteit.
Komt de Teide opnieuw tot leven? Dat is een vraag die heel vaak wordt gesteld.
In 2011 begon de onderwatervulkaan nabij La Restinga in het zuidwesten van El Hierro aan haar groeiproces. Nu is de top van deze vulkaan amper 100 meter van het wateroppervlak verwijderd. Ook in het diep tussen Gran Canaria en Tenerife is de Volcán de Enmedio aan een snelle groei bezig; de basis ligt op 2.000 meter, de top op 1.500 meter. En we weten reeds langer dat de Canarische eilanden slechts de toppen zijn van een reusachtige bergketen. In de wijde omgeving groeien de onderwatervulkanen gestadig en zijn er voortdurend nieuwe eilanden in de maak.
Laatste keer
De laatste uitbarsting van de Pico El Teide op Tenerife was in 1909, vlak bij Santiago del Teide. Als we de geschiedenis nagaan merken we op dat de Teide gemiddeld eens om de 100 jaar uitbarst. Eerdere grote uitbarstingen van deze vulkaan waren in 1704, 1706 en in 1798. Dat zou volgens een eenvoudig mathematisch rekenmodel betekenen dat de volgende vulkanische uitbarsting reeds voorbij moest zijn.
14de eeuw
Maar daarvoor was de vulkaan ook actief, en geen klein beetje.
In de veertiende en vijftiende eeuw werden reeds talrijke uitbarstingen genoteerd in scheepsdagboeken uit 1341 en uit de periode 1393-1394. Iets later in 1430 werd de lava vanaf drie kraters richting Taora, het hedendaagse La Orotava, gespuwd. De drie eruptieve monden waren de Montaña de las Arenas, Montaña de los Frailes en de Montaña de Gañanías. Deze uitbarstingen werden waargenomen door de Guanchen die deze voorvallen hebben opgetekend en hebben overgeleverd aan het nageslacht.
Op een warme zomernacht in 1492 werd een uitbarsting waargenomen en beschreven vanaf de drie karvelen waarmee Columbus op weg was naar Amerika. Deze erupties kwamen van de Pico Viejo die gevormd wordt door de Montaña Reventada en de Montañetas Negras.
18de eeuw
In de achttiende eeuw was de Teide zeer actief; op 31 december 1704 startte de uitbarsting van de Volcán de Siete Fuentes die dertien dagen duurde. Tussen 5 en 13 januari 1705 barstte de Volcán de Fasnia uit gedurende acht opeenvolgende dagen en nachten. Op 2 februari van datzelfde jaar deed de Volcán de Arafo haar werk gedurende een periode van 24 dagen.
Nog een jaar later, van 5 tot 14 mei 1706 was er de grote uitbarsting vanaf de Dorsal de Teno waar de Volcán de Arenas Negras gedurende negen dagende noordelijke flank bedekte met vloeibare lava en waarbij een groot gedeelte van Garachico werd bedolven. De haven van Garachico, die toen een welvarende economie genoot, werd volledig verwoest. De laatste uitbarstingen van de Pico Viejo dateren uit de periode tussen 9 juni en 8 september 1798 en in november 1909 liet de Volcán de Chinyero ook haar duivels los. Gedurende tien dagen werd het Edificio Central op het Dorsal de Teno helemaal bedolven onder stof, brokstukken en lava.
Overdrukventielen
Het is en blijft gevaarlijk wanneer de Teide gaat rommelen omdat deze geclassificeerd is onder de stratovulkanen. Deze zijn opgebouwd uit gestolde lava afgewisseld met lagen pyroclastisch materiaal, zoals as en stenen. Vaak hebben stratovulkanen meerdere vertakkingen waaruit adventiekraters (neven-kraters op de helling van een vulkaan) kunnen ontstaan, waar het magma kan ontsnappen wanneer er zich een verstopping voordoet in de hoofdkrater. Noem dit gerust ‘overdrukventielen’.
Kezgelvorming
Stratovulkanen zijn gevaarlijk wanneer ze uitbarsten. Hoe meer tijd er verloopt tussen twee uitbarstingen, hoe heviger de volgende wordt.
Bij erupties van stratovulkanen wordt de verstopping in de kraterpijp door een grote ontploffing verpulverd en in de lucht geblazen. Dit wordt gevolgd door een pluim van as en vulkanische gassen die met grote snelheid de atmosfeer binnenkomen. De as kan zelfs tot in de stratosfeer oprijzen. De eruptie veroorzaakt eerst een regen van stenen, gevolgd door een regen van as die dagenlang kan aanhouden. Tijdens zo’n eruptie komt er vaak niet veel lava uit de vulkaan, enkel dodelijke verschijnselen als pyroclastische stromen en modderlawines zijn het eerste en rechtstreeks gevolg.
De lava die toch ontsnapt is vaak erg stroperig en wanneer deze snel afkoelt, hoopt het materiaal zich op vlakbij de krater. Na een aantal uitbarstingen ontstaat er een verhoogde berg met een steile helling, die lijkt op een kegel.
Oervulkaan
De Teide staat op de lijst van de 16 meest gevaarlijke vulkanen op aarde. Pico El Teide is de hoogste vulkaan van Europa omdat hij gemeten wordt van aan de basis (onder water) tot aan de top. Met zijn 3.715 meter boven water en ruim 7.000 meter onder water is hij bijna 11 kilometer hoog.
De huidige vulkaan is gebouwd op de overblijfselen van een enorme oervulkaan die miljoenen jaren geleden ontstond op drie kleine eilandjes, die op hun beurt ontstonden door vulkaanuitbarstingen.
Een superknal heeft ertoe geleid dat deze oervulkaan is ingestort. Er ontstond een hoogplateau met een doorsnede van 16 km in oost-westelijke richting en 9 km in noord-zuidelijke richting, ‘el caldera‘ genoemd waarvan de randen te zien zijn als de ‘wanden’ van Las Cañadas. Dat was de basis van de oervulkaan, zo gigantisch groot was deze vulkanische berg.
Dit artikel is tot stand gekomen om de correcte informatie te delen omtrent dit thema. Er is geen enkele indicatie dat het tot een uitbarsting komt!
Geïnteresseerd in Tenerife? Word dan lid van de grootste Tenerife-familie!
Abonneer u op onze nieuwsbrief en blijf steeds op de hoogte van het nieuws op Tenerife.
Vul hieronder uw voornaam en een geldig e-mailadres in. Klik op Abonneren.
