De wind die op en rond het eiland waait is niet zomaar een wind, het is een passaatwind met een bestendige laminaire stroming die enkel maar waait tussen subtropische hogedrukgebieden en intertropische convergentiezones met een lage druk en die geheel onafhankelijk driftstromen veroorzaakt. Moeilijke woorden om te zeggen dat dit hardnekkige winden zijn die boven en onder de evenaar ontstaan door temperatuurverschillen tussen subtropen en evenaar en mede veroorzaakt door de draaiing van de aarde.
Binnen de Canarische archipel is Tenerife een eiland. Dat wil zeggen dat de contouren ervan afgeboord zijn met water van een gigantische Atlantische Oceaan. Dit brengt wat leuke dingen met zich mee. Stranden, zwem- plas- en spelgelegenheid, watersporten, haventjes, eindeloze vergezichten, oogverblindende zonsopgangen en dito ondergangen.
Dat er aan een kuststrook ook gevaren zijn is te merken aan dijkbreuken, hoge golven, opspattend zeewater en overstromingen. Zonder nog maar te spreken over het mogelijks verdrinkingsgevaar.
Om te begrijpen hoe golven ontstaan, wat de oorzaken zijn en welke soorten golven er zijn moet je je verdiepen in meteorologische verschijnselen.
Dat kunnen wij hier vrij duidelijk uitleggen zonder meteorologische fysica- en dynamica-elementen uit te spitten.
Hoe dieper het water is, hoe meer ruimte er is om rond te stromen. Vlakbij de kust is de zee minder diep. Het water dat steeds in beweging is, moet zich daar opeens verspreiden over een kleinere ruimte, het stapelt zich op en er ontstaat een golfbeweging die naar de kust toestroomt. De bovenste waterlaag heeft vrij spel, de onderste wordt afgeremd door een stijgende bodem.
Dit kun je vergelijken met een struikelend persoon; de benen blijven ergens haperen terwijl het lichaam de voorwaartse beweging verder zet en tenslotte, volledig uit balans, te pletter stort. Dit effect kun je lezen in de eerste wet van Newton of de ‘wet der traagheid’.
We gaan ervan uit dat de golven kunnen ontstaan door wind, door stromingen, door oppervlaktespanning, door vicieuze wrijvingen en door de zwaartekracht van de maan. Uiteraard spelen andere factoren zoals aardbevingen, tsunami’s, het corioliseffect, de oppervlaktespanning van het water en de zwaartekracht daar ook een rol in.
Aarde, zon en maan werken als magneten op elkaar. De maan trekt het water op aarde een beetje naar zich toe. Daardoor ontstaat vloed. De aarde draait langzaam rond waardoor de maan steeds een ander stuk water naar zich toetrekt. Als het water niet wordt aangetrokken door de maan wordt het eb. Dit samenspel noemt men de getijdengolven.
Twee keer per maand, bij nieuwe maan en bij volle maan is er sprake van een springtij. Dan is het verschil tussen eb en vloed het grootst; eb is lager dan normaal en vloed is hoger.
Daarenboven kunnen deze getijdenstroming nog versterkt worden door de wind die dat extra duwtje in de rug geeft om nog grotere golven te creëren.
Een stormvloed is het opstuwen van zeewater door stormwinden. Deze harde winden kunnen het zeewater nog verder ophopen. Op volle zee kunnen dan golven ontstaan van 10 meter en meer, maar van deze golven is de lengte dan eerder beperkt. Een stormvloed kan extra vervelend zijn als deze samenvalt met een vloed, of nog erger met een springvloed.
Erger is het als je een vloedgolf over je heen krijgt die veroorzaakt wordt door een zeebeving, een aardbeving waarbij het episch centrum onder water ligt. Bij schoksgewijze beweging van de zeebodem langs geologische breuklijnen, kunnen plotsklaps grote volumes water worden verplaatst, vooral als er zich een zeebeving op grote diepte voltrekt. Aan het wateroppervlak ontstaat een golf die in grootte toeneemt in verhouding tot de afstand die ze aflegt.
Wij houden het bij zeedeining die regelmatig op ons afkomt. Hoor je op het eiland over een mar de fondo spreken, dan mag je hoge golven verwachten en hou je best de kinderen weg van de waterlijn.
