Honderden vrachtwagens rijden dagelijks op en aan via afrit 46 van de snelweg TF-1 in San Miguel de Tajao, deelgemeente van Arico.
Tajao is er de trieste bezitter van het P.I.R.S – Plan Insular de Residuos de Tenerife – wat zoveel betekent als ‘de oplossing voor het afval van het eiland’. Later werd de locatie omgedoopt tot het beter klinkend Complejo Ambiental. Eerst kwam de stortplaats, daarna werd er een recyclagelijn geïnstalleerd. Dra volgde het complete gamma recyclage-apparatuur en kon je spreken over een volwaardig recyclagebedrijf waar nu ongeveer tweehonderd voltijdse banen worden betrokken.
Het begon allemaal in 1984, met de inspanningen van de verschillende overheden om het probleem van de ongecontroleerde dumping die op het eiland welig tierde, te verlichten. Elke gemeente, 31 in totaal, had wel een hoekje waar vuilnis werd gedeponeerd. Meestal lag dat ver buiten gemeente en werd er niet of nauwelijks toegekeken op sluikstorten. Dat betekende dat het ruige en ruwe landschap op Tenerife, met talloze barrancos, de place to be was om alles wat te groot, te log, te gevaarlijk of in de weg lag, te dumpen in de natuur.
Elke barranco (kloof) van het eiland was een potentiële stortplaats. Er waren meer dan 200 stortplaatsen op het Tenerife, waar afval gedolven of verbrand werd. Niet erg ecologisch, en vooral erg onhygiënisch.
Eerst recycleren
Alle gemeentebesturen werden op het matje geroepen om hun gebied te reinigen en alle vuilnis te deponeren op één gecontroleerde eilandstortplaats met een oppervlakte van ongeveer 300.000 m2. Tot 2015 werd het vuilnis eerst naar een van de vier overslagstations op het eiland gebracht, daarna moest alles onmiddellijk en per direct naar een nieuwe stortlocatie worden gevoerd met een oppervlakte van ruim 200 hectare. Maar eerst moet er aan de basis gerecycleerd worden en moeten particulieren de afvalproducten deponeren in de gele, groene (soms grijs) en blauwe containers. En het glas, uiteraard in de glasbol.
Vandaag kunnen we spreken over een recyclagebedrijf, annex stortplaats. Daar waar voorheen, miljoenen kubieke meters aan gemengd afval, laag per laag op de grond werd gedumpt, waarna er een laag steengruis overheen werd gestrooid en waarbij de oefening steeds weer werd herhaald. Ontelbare keren.
Geen verbrandingsoven
Na jaren van grondpollutie kondigt men eind de jaren ’80 de bouw van een incineradora aan… een verbrandingsoven. Dat moest het stortterrein indijken. Maar dat was buiten de waard gerekend. De bevolking heeft er zich, met succes overigens, tegen verzet. De overheid ging overigens naar Zweden om er de nieuwste innovaties te leren kennen op vlak van verbrandingsovens. Niets daarvan … er kwam geen incineradora.
Een toename van het toerisme sedert de jaren ’80 veroorzaakt het oorzakelijk gevolg van de toename van het afval. Bijna een miljoen inwoners en gemiddeld 500,000 toeristen per maand zorgen voor de afvalberg die in Tajao wordt verwerkt. Dagelijks wordt er 1.500 ton afval aangevoerd door plusminus 750 vrachtwagens. Elke dag …!
Om het afvalprobleem op Tenerife correct te situeren, eerst nog dit.
Er doen zich enkele economische fenomenen voor. Vooreerst komen komen er elk jaar wereldwijd meer plastics op de markt en telkens na gebruik worden deze weggegooid. De afvalstromen die daardoor ontstaan zijn enorm groot maar ook zeer divers. Huishoudelijk, industrieel, bouw- en sloopafval zijn de toplopers.
Anderzijds is de afvalstroom op een eiland groter dan op een vasteland.
Twee procent van de goederen die worden gebruikt en/of verbruikt worden op Tenerife gemaakt. Al de rest – 98% – wordt ingevoerd. Om zaken en goederen veilig naar een eiland te vervoeren over land, over zee of in de lucht worden ze gretig ingepakt om om niet beschadigd te worden. En precies die verpakkingen maken de afvalberg zo hoog.
Papier en karton hebben geen waarde
Bij een geleid bezoek aan het Complejo Ambiental, fluisterde mijn persoonlijke begeleider – een bachelor in de biowetenschappen – mij in het oor dat papier en karton amper gerecycleerd worden omdat er geen voldoende verkoopwaarde aan vastkleeft. Het gerecycleerde papier kost te veel aan transport naar landen waar dit wel wordt herbruikt. Vandaar dat je niet overal de blauwe afvalcontainers ziet staan. Een kleine inspanning van de overheid, een sensibiliseringscampagne, meewerkende gemeenten en een nijveraar met gezond boerenverstand kunnen de recyclage van papier en karton opwaarderen. Waarom kan er geen fabriek gebouwd worden die oud papier en karton vanop alle eilanden gerecycleert tot nieuw papier?
De grote stap in het afvalverwerkingsproces is het recycleren van plastics en daarom werd in het Complejo Ambiental in Tajao een recyclage-unit voor plastics gebouwd waar op jaarbasis 8.000 ton plastics kan gerecycleerd worden. Niet toevallig vlakbij het pand waar elektrische en elektronische apparaten worden ontmanteld omdat deze uit waanzinnig veel plastics bestaan.
Composteren
Niets dan goed nieuws, ook voor de werkgelegenheid, want deze realisatie heeft 25 arbeidsplaatsen opgeleverd. De regering betaalt het recyclagebedrijf € 25.000 per jaar, enkel voor de huur van deze 8.000 m² grote hangaar.
Samen met het hergebruik moet een sensibiliseringscampagne de bevolking wakker schudden dat ook plastics kunnen herbruikt te worden.
Sedert 2021 wordt er ook gecomposteerd. Composteren is het resultaat van microbiële afbraak van dood organisch materiaal zoals snoei- en tuinafval. Op Tenerife is het doel een oplossing te vinden om de productie van compost voor de land- en tuinbouw te verhogen. Er wordt onderzoek verricht met compostmengsels en toegevoegde materialen om verbeterde compost te produceren. En dat lukt vrij aardig. Van de A-compost worden nu ook de beter AB-compost en zelfs de superieure AC-compost gemaakt. Dat gebeurt in een gigantisch grote overdekte ruimte waar alle processen van dood organisch product tot de verbeterde compost worden doorlopen om compost te verkrijgen die bruikbaar is in de vele land- en tuinbedrijven die het eiland rijk is.
Het Complejo Ambiental is groot, zeer groot en ook al wordt er vuilnis verwerkt, de terreinen liggen er relatief netjes bij. Het stortafval krijgt helemaal boven een plaats en daar kan het hard waaien. Om zich te wapenen tegen wegwaaiend residu is er een net gespannen van wel 8 meter hoog over de volledige westelijke grens. Alles wat wegwaait blijft hangen en een speciaal opgerichte ploeg reinigt dagelijks het opvangnet, zodat de omgeving er netjes blijft uitzien.
Achter het net liggen private terreinen die wel eens worden bevuild door dinges die hoger opwaaien dan 8 meter. Om de buren tevreden te houden gaat de schoonmaakploeg wekelijks aan de slag om het hinderend vuil op te ruimen.
Het is opmerkelijk hoe het recyclagecomplex zelfvoorzienend is. Een eigen stroominstallatie, recyclage van lekkende afvalvloeistoffen die door waterschermen in de ondergrond worden opgevangen en gezuiverd worden. Gassen die door een rottingsproces worden gegenereerd en opgevangen en nadien opnieuw gebruikt worden als energiebron.
Er is een perceel voorzien waar zachte lavarotsen tot grind worden vermalen om als afdekkingslaag te worden gebruikt.
Meer sensibiliseren
Maar, er is een maar. Op Tenerife is recycleren niet ingeburgerd als in de Lage Landen. De inwoners hebben nog maar pas geleerd dat het milieu valt of staat met de zorg dat het krijgt. Ze weten wel wat recycleren is, maar alle afval thuis reeds opsplitsen lijkt een brug te ver.
De overheid zal meer moeten informeren en vooral sensibiliseren tot vervelens toe. Enkel als de sorteermicrobe toegang krijgt tot elke Tinerfeño zal er een grote stap gezet worden naar milieubewustheid en een proper Tenerife.
Om een idee te krijgen hoe de terreinen en de verschillende recyclage-eenheden zijn ingedeeld plaatsen wij hier het grondplan met een summiere beschrijving van de percelen.
Overzicht indeling van het Complejo Ambiental
AI is 45,19 hectare groot waar de infrastructuur voor de opvang en behandeling van gas, regenwater en percolatiewater is gevestigd.
AG-1 is 6,88 hectare groot
Sorteerinstallatie voor verpakkingen en algemeen afvalbeheer
Ten zuiden van deze sectie werd er een oppervlakte voorzien waar privébedrijven zich kunnen vestigen die bruingoed en witgoed ontmantelen en recycleren.
AG-2 is 2,77 hectare groot en de plaats waar beheer, hergebruik, behandeling, recycling, waardebepaling en verwijdering van afvalstoffen plaatsvinden, alsmede activiteiten die worden uitbesteed voor onderzoek, overeenkomstig de definities van de PTEOR en Wet 22/2011, van 28 juli, betreffende afvalstoffen en verontreinigde bodems.
AG-3 is 14,46 hectare groot en waar de sorteerinstallatie voor grofvuil van afgedankte elektrische en elektronische apparaten zich bevindt.
Ook de sorteerinstallatie van glas, sanitair afval klasse 3 en de slibbehandeling zijn er ondergebracht.
Behandeling van niet-herbruikbaar afval en herwaardering, compostering, energieterugwinning, biomethanisering van organisch afval.
AG-4 is 6,41 hectare groot
Installaties voor het drogen van AWZI-slib, alsmede van aanvullende faciliteiten voor afvalbeheer.
AV is 80,60 hectare groot
Stortplaats nummer twee. Zorgt voor de toepassing op de technische voorwaarden voor de verwijdering van afvalstoffen. De stortplaatsoppervlakte zoveel mogelijk aanpassen, teneinde de verdeling van de oppervlakken te optimaliseren en het volume te storten afvalstoffen zo klein mogelijk te houden.
AE-RE is 45,50 hectare groot
Stortplaats nummer drie
AE is 83,01 hectare groot en voorziet de infrastructuur voor hernieuwbare energie, hetzij door wind, hetzij door fotovoltaïsche platen of door beiden.
PA is 30,53 hectare groot en was de eerste stortplaats van het Complejo Ambiental. Deze locatie wordt niet meer gebruikt als stortplaats. Hier wordt echter nog steeds gezorgd voor de opvang en de zuivering van lekkende vloeistoffen en afvoer en opvang van gassen die door het afval worden gegenereerd.
CP-1 en CP-2 zijn 45,55 en 63,01 groot en herbergen de infrastructuur die nodig is voor de bescherming en het herstel van de flora, het landschap en het archeologisch erfgoed die zich in deze corridors bevinden, alsmede voor eventuele educatieve en restauratieve doeleinden.
IN is 5,08 hectare groot en is bestemd voor toekomstige topografische aanpassingen, zoals een tracé rond het complex en/of de voorzieningen van een spoorweglijn.
Bronnen:
Medio Ambiente Cabildo Tenerife
PRTR España
Tenerife más Sostenibles
Gobierno de Canarias
Plan Territorial Parcial del Complejo Ambiental de Tenerife
Bedrijfsbezoek op 4 oktober 2022 – Gids: Alberto (familienaam gekend bij de redactie)
Foto’s © Guy Devos Photography
Geïnteresseerd in Tenerife? Word dan lid van de grootste Tenerife-familie!
Abonneer u op onze nieuwsbrief en blijf steeds op de hoogte van het nieuws op Tenerife.
Vul hieronder uw voornaam en een geldig e-mailadres in. Klik op Abonneren.
