Volgens Van Dale is carnaval een feest gedurende de drie dagen die de vastentijd voorafgaat en waarop velerlei feestelijkheden, meestal met verkleedpartijen en optochten doorgaan.
Het carnavalsgebeuren op Tenerife is een jaarlijks terugkerend superevenement dat langzaam aanzwelt en daarna uit de voegen barst. Canavalesken gaan dan dag en nacht door om het absolute hoogtepunt te bereiken. Tot aan het gaatje, weet je? Maar weet je ook hoe dat allemaal gegroeid is?
Carnaval is van oorsprong een katholiek feest dat haar oorsprong waarschijnlijk terugvindt in het middeleeuwse Italië waar het gemaskerd bal veel toeschouwers trok.
De precieze oorsprong van het carnaval is niet helemaal duidelijk. Mogelijk is het feest afgeleid van soortgelijke heidense festijnen die al voor de verspreiding van het christendom plaatsvonden. Zo vertoont het carnaval veel overeenkomsten met de Romeinse Saturnaliën en Bachanalia.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat de eerste middeleeuwse vieringen van Carnaval plaatsvonden in Italië. Met name het Venetiaanse ‘Carnavale’ trok met haar optocht en gemaskerd bal ieder jaar veel toeschouwers. Vanuit Italië sloeg het feest over naar de buurlanden Spanje en Frankrijk, waarna het zich langzaamaan over de rest van Europa verspreidde. Het carnaval vond ieder jaar plaats vlak voor het begin van de vastentijd, de veertig dagen voor Pasen waarin christenen geen vlees mochten eten.
Mogelijk stamt de naam van het feest dan ook af van de Latijnse uitdrukking ‘carne vale’ dat ‘vaarwel aan het vlees’ betekent. Een andere verklaring is dat Carnaval een verbastering is van het Latijnse woord voor scheepswagen, carrus navalis, wat een verwijzing zou zijn naar de traditionele optochten tijdens het feest.
In ieder geval heeft Tenerife deze microbe serieus te pakken. Santa Cruz is op Rio de Janeiro na, de grootste carnavalsstad ter wereld. Op woensdag 13 januari begon de carnavalsgekte dat in het teken staat van de muzikale jaren ’tachtig’ en de ‘Caraïben’ en eindigt met de verbranding van de ‘sardina’.
Het begraven van deze ‘sardina’ is een ceremonieel carnavals-gebeuren dat in Spanje en de Hispanolanden het einde van alle carnavaleske activiteiten aankondigt. Het afscheid gebeurt in een parodistische begrafenisstoet waarbij een ‘sardine’ ten grave wordt gedragen’.
“El entierro de la sardina” is dus de laatste activiteit van het carnaval alvorens de vasten begint. De stoet heeft plaats op Aswoensdag en is ontstaan uit een cumulatie tussen carnaval-parodieën en een begrafenisprocessie waarbij de ‘sardine’ de symbolische waarden vertegenwoordigt.
De verbranding gaat ver terug in de tijd en weerspiegelt traditie en geschiedenis van een mythe over de Eleusinische Mysteriën waarin beschreven wordt dat de ‘moeder aarde rijkdom geeft maar daarna ook alles terugneemt wat vergaat’.
De carnaval-interpretatie wordt beschreven als volgt: de sardine is een symbolische figuur die de ondeugden en de losbandigheid van het carnaval vertegenwoordigen en die dit zedeloos en verwerpelijk gedrag teruggeeft aan ‘moeder aarde’ gedurende de verbranding van de sardine.
Na de verbranding wordt een monstervuurwerk afgeschoten. Daarna wordt er gedanst op de Plaza de Candelaria.
