Op 3 mei kunnen wij er niet onderuit. Een datum die gebruikt wordt in plaatsnamen, parken en zelfs als naam voor een commercieel centra moet een belangrijke datum zijn. De meest historische straatnaam in Tenerife is de avenida 3 de mayo, in het centrum van Santa Cruz, daar waar ook El Corte Inglés is gelegen.
Drie mei is de verjaardag van Santa Cruz en als jij van Tenerife houdt, dan moet Santa Cruz ook je hart vervoeren en dan ben je zeker geïnteresseerd in het geschiedkundig verhaal over de datum die aan deze mooie stad is toegeschreven.
De geschiedenis begint in 1464 wanneer Diego Garcia de Herrera, echtgenoot van Ines Peraza, erin slaagt een akkoord af te dwingen met Guanchenkoning Mencey Anaga om een fort te bouwen in de vorm van een toren aan de monding van de Barranco de Tahodio. Deze vesting is bedoeld om het laden en lossen van de boten in de haven te beschermen.
Maar een lang leven is deze relatie niet beschoren; het echtpaar Garcia de Herrea moet vertrekken na talloze wantoestanden en misbruiken waarbij de lokale bevolking is betrokken.
In 1492 probeert Gouverneur Francisco Maldonado met een offensief een nieuwe poging tot kolonisatie nabij de stranden van Añazo maar hij wordt verslagen door de Guanches in de buurt van het huidige Ofra. Het jaar nadien trekt Lope de Salazar, zeeman en slavenhandelaar, met een vredesvoorstel naar het eiland en slaagt erin om vrede te sluiten met de Guanches van het Anagakoninkrijk die hem toelaten een aantal handelsbetrekkingen te realiseren.
Alonso Fernández de Lugo bereikt Tenerife op 1 mei 1494 en trekt aan land op twee verschillende plaatsen. Hij lost 155 paarden ter hoogte van het huidige Honduradok, de enige geschikte plek waar levende dieren kunnen aan land gebracht worden en hij landt met 1.200 soldaten nabij de monding van de Barranco Añazo waar hij op het nabijgelegen strand een legerkamp optrekt. Vandaar trekt hij ten aanval tegen de Menceyes van de Koninkrijken Anaga, Tegueste, Guimaras, enz…
Op de plaats waar het leger aan land is gekomen wordt op 3 mei 1494 een groot houten kruis, gesculpteerd in dennenhout uit Galicië, neergezet. Dit moet het symbool worden van de eerste Castiliaanse enclave, het eerste overzees Spaans gebied.
In zeeweer en door zoutwind geteisterd, blijft het kruis lange tijd staan. Het wordt in 1701 verplaatst door ingenieur Miguel Tiburcio Rossel y Lugo naar een gebied dat bekend staat als Placeta de la Cruz, aan de samenvloeiing van avenida Marítima en de calle Bravo Murillo, tussen de huidige gebouwen van Mapfre en van Unelco.
In 1735 bouwt het priesterbroederpaar Logman een huis in Santa Cruz om het in te richten en uit te baten als slagerij en aldus de armen aan voedsel te helpen die rond de kerk La Concepción wonen. Door de bouw werd het kruis omsloten door enerzijds een muur en anderzijds een borstwering. Dat is de aanleiding om in 1745 een kapel te bouwen waarin het kruis wordt opgeborgen. Burgemeester Juan de Arauz y Lordelo geeft de opdracht om het waardevolle en tevens symbolische teken van Tenerife een vaste plaats te geven. De kapel krijgt de toepasselijke naam Santa Cruz o del Santo Sudario of kapel van het ‘Heilige Kruis en de Heilige Lijkwade’. Vanaf dat moment wordt elke 3de mei historisch een belangrijke datum.
Door het feit de kapel later in de vergetelheid komt en wegteert tot een bouwvallige constructie hebben de Franciscanen het kruis verplaatst naar de ingang van de San Telmokapel waar het moedeloos en uit het zicht blijft staan tot in 1850. Dan neemt de Dominicaanse aalmoezenier van het Hospital de Nuestra Señora de los Desamparadose, Lorenzo Siberio het heft in handen en brengt het kruis over naar de kapel van het ziekenhuis. Hij spant zich in om de bevolking de betekenis van het symbool duidelijk te maken en vanaf dan beginnen de inwoners van de haven van Santa Cruz de Añazo de oude relikwie die de oprichting symboliseert van hun stad, opnieuw te waarderen.
De eerste processie van het Cruz Fundacional vindt plaats in 1867. Vanaf de kapel van San Telmo toert het kruis rond in de versierde straten van Cabo Llano, het havengebied. Muziek en dans, amusement en vuurwerk vinden plaats op het grote plein en zijn vanaf dan een jaarlijks terugkerend evenement. Temeer omdat de burgemeester Emilio Serra y Ruz in 1871 het kruis, de ommegang en de feesten kadert in een evenementenkalender. Het kruis wordt beroemd en ook begeerd. Er ontstaat een rivaliteit tussen de gemeente en de havenautoriteiten die beweren dat het ‘Heilig Kruis’ en de Kapel San Telmo toebehoren aan de geschiedenis van het eiland. Uiteindelijk wordt door de Comisión Provincia op 19 april 1876 beslist dat het kruis onvoorwaardelijk en voor eeuwig toebehoort aan de gemeente Santa Cruz.
Vanaf 28 augustus 1803 wordt het kruis een onderdeel van het heraldische schild van de stad Santa Cruz de Tenerife. Koning Karel IV verleent de toelating om het kruis te integreren samen met het reeds bestaande ‘Kruis van Santiago’, omdat de beide kruisen belangrijke mijlpalen symboliseren in de geschiedenis van Santa Cruz. Het plaatsen van het kruis op het strand van Añazo op 3 mei 1494 en de nederlaag, ruim 300 jaar later, van admiraal Nelson op 25 juli 1797 staan voor altijd in de wapenvlag van de Tenerfiaanse hoofdstad.
